Muqaddimah		مُـقََـدِّمـةٌ
So Lankap A Tagotao Sankai A Qur’ān

So Qur’ān na romarankom sa 114 a manga sūrah a mianagipoon ko Sūrah al Fātihah na mianinggaposan ko Sūrah an Nās, babagiin sa tlo polo gintas (Juz) ago nm polo a lompokan (Hizb) oman i isa ka Juz na babagiin sa dowa ka Hizb, na oman i isa ka Hizb na babagiin sa phapat bagi a so pmbthowan sa sabagi ko pat bagi ko Hizb (Rubu’ul Hizb) ago saopak ko Hizb (Nizful Hizb) ago tlo ko pat bagi ko Hizb (Thalāthatu Arbā’il Hizb) ago so ganap iyan a ika pat. Sa aya kadakl o bagian o Hizb a nm polo na 240 ka bagian. Aya kadakl o kalimah o Qur’ān na 86, 430 ka kalimah, aya batang iyan na 323, 760, a aya kadakl a ayat iyan na 6,236, sii anan ko itongan on o manga ulamā sa Kūfah a miakambowat ko kitāb a Nāzimah az Zahr a rk o al Imām as Shātibī, ogaid na adn a salakaw a itongan ko manga ayat o Qur’ān a 6,666 a kadakl iyan ko sabaad a kpit.

1000	Manga āyah a kapasadan o Allāh ago araparap
1000	Manga āyah a lalangan ago thotolan a mapia
1000	Manga āyah a sogoan ago gonanao
1000	Manga āyah a manonompang ko manga isasapar
1000	Manga āyah a iringa ago ibarat a mapia
1000	Manga āyah a thotolan ago iringa
0500	Manga āyah a kokoman a pphayag ko Harām ago so Halāl
0100	Manga āyah a pangni (du’â’) ago pangangarapan
0066	Manga āyah a miangamamansok

Sii anan ko bilangan o manga ayat a 6666 ko pd a kpit ko Kiapagitonga on o manga ulamā.

Adn a isa a atoran a pianagoan iran sa manga Ruku’ so manga ayat o Qur’ān sa 540 a Rukū’ ago pito a manga Manzil, ago sapolo ago lima a manga Sujūd (Sajdah). A siini matatago ko manga Qur’ān a phagosarn sa India.

So pman so Qur’ān a initombok a phoon ko ingd o manga Arab a aya tano inonotan sankai a diorobasa na aya matatago on na so manga Juz’ ago so Hizb ago so manga bagian iyan a phapat a miaaloy sa onaan.

So manga Sūrah na matitimo a manga āyah a mbidabida sa kadakl ago katas, so āyah na aya maana niyan na tanda’, sabap sa skaniyan na tanda’ o Allāh [s.w.t] ko manga kaadn iyan. Aya matas a āyah ko Qur’ān na so āyah a kambayadan a miaaloy ko Sūrah al Baqarah āyah a 282. So Sūrah na aya maana niyan na pankatan odi na sapangan a makai-ibarat sa pagalad, odi’ na paglt a pzapangn, sa oman i sūrah ko Qur’ān na adn a pankatan iyan ko kapphanothola niyan ko iringa ko kamamanosiai ago so langowan a bitikan a piakatoron o Allāh [s.w.t] a toroan ko Manosiya, giankai a manga sūrah na mbidabida sa katas a aya matas on a sūrah na romarankom sa 286 a āyah a so Sūrah al Baqarah, na aya mababa on na so romarankom sa tlotlo a āyah a so Sūrah al Âsr ago so Sūrah al kawthar.

Oman i sūrah na makaphopoonan sa Bismillāhir Rahmānir Rahīm, inonta bo’ so sūrah a 9, Sūrah at Tawbah ka da makaphoonan sa Bismillāh, go so Kalimah o Bismillāĥ na miaaloy ko āyah a 30, ko Sūrah an Naml.

Biagi’ o manga ulamā so manga sūrah ko Qur’ān sa sii ran inilay ko pangaatas o manga āyah iyan sa pat a bagian:

at Tiwāl	So manga Sūrah a manga atas i āyah ipoon ko Sūrah 2 na taman ko Sūrah 10.
al Mi’ūn	So manga sūrah a romarankom sa manga āyah a mararani mbabagatos a kadakl iyan, ipoon ko sūrah. 10 na taman ko Sūrah. 35.
al Mathānī	So manga sūrah a da mirampay sa mbabagatos i āyah ipoon ko sūrah 36, na taman ko sūrah 49.
al Mufassal	So manga sūrah a ipoon ko sūrah Qāf na taman sa kaposan. (S. 50 na taman ko S.114).

So atoran o manga āyah ago so manga sūrah na miaator dn ko masa o Rasūlullāh [s.a.w] sa skaniyan i mindiator on sa sogoan o Malāikat a Jibrīl [a.s.] a sogoan on o Allāh [s.w.t] a Rabbul Ālamīn.

Aya paganay a makan’g ko Qur'ān ko Nabī [s.a.w] na so Bai a Khadījah. Aya paganay a makatanog matiya ko Qur'ān ko oriyan o Nabī [s.a.w] sa Ka'bah, na so Abdullāh Ibn Mas’ŭd. Aya paganay a tomimo’ ko Qur'ān na so Abū Bakr as Siddīq. Aya paganay ron a comopia sa madakl a pimbagibagi ko manga pompongan o ingd a Islām na so Khalīfah Uthmān Bin Âffān. Aya paganay a maris ko manga batang o Qur'ān sa manga titik a bialoy niyan so diatas a titik ko kaporoan o batang, na so dibawa na titik ko kababaan o batang, na so dapan na titik ko onaan o batang, na so Abul Aswad ad Du'alī. Aya paganay a somambi’ ko manga baris a titik a so phoon ko Abul Aswad ad Du'alī (wafat 67H.) sa baris a diatas dibawa dapan ago tanwīn na so al Khalīl Bin Ahmad al Farāhīdī, (wafat 175 H.). Aya paganay a tomago sa manga titik ko manga batang o Qur'ān a datar o Bā’, ب Jīm, ج Qāf, ق a adn a manga titik iyan na so Nasr Bin Âsim al Laythī, ago so Yahyā Bin Ya'mūr ago so Abdurrahmān Bin Hurmuz. Go so Nasr Bin Âsim al Laythī na skaniyan i miator ko kapakathoton-dotondong o manga batang a Ârab a so kalalayaman imanto a atoran a Alifbā’ (hurūful hijā’).

Aya mababa a āyah ko Qur'ān na so Hā Mīm a misosorat ko poonan o manga sūrah a: Gāfir, Fussilat, as Shūrā, az Zukhruf, ad Dukhān, al jāthiyah, al Ahqāf. Go miatharo a so Yā Sīn ago so Tā Hā.

Aya matas a Kalimah ko Qur'ān ko lapiat ago so kisoratn on na so ayat a: Fa-asqaynāqumūho, فأسقيناكموه a aya bilangan o batang iyan na 11 a batang a matatago ko ika 22 ko Sūrah al Hijr.

Adn a dowa a āyah ko Qur'ān a lilimodn iyan so langowan a batang a Hijā' (batang o Ârab) a siran so āyah a 29 ko Sūrah al Fat'h, ago so āyah a 154 ko Sūrah Āli Ĭmrān.

Adn a nm a manga sūrah ko Qur'ān a matatago kiran so manga ngaran o manga Nabī a so; Yūnus, Hūd, Yūsuf, Ibrāhīm, Mohammad, ago so Nūh.

Adn a 30 a manga sūrah ko Qur'ān a makaphopoonan sa manga batang (al Muqattaāt) a datar o Alif Lām Mīm, Qāf, Hā Mīm, Yā Sīn, ago so manga pd a manga batang.