Muqaddimah		مُـقََـدِّمـةٌ
So Manga Onayan A Mbidaan O Sūrah A Initoron Sa Makkah Ago So Sūrah A Initoron Sa Madīnah

So manga Sūrah a initoron sa Makkah (Sūrah Makkiyyah) na waraan iyan so panga popontok a romarankom sa ongangn a madalm, a pphamagosayin iyan so onayan o paratiaya, so manga sifāt o Allāh ko kababaloy niyan a miangadn, so btad o maori a alongan ko sorga ago so naraka, so kakhaoyag pharoman ko alongan a maori, sa tanto a mala a kiazabandinga niyan san ko kiapamgay niyan sa manga rarayag a karina ago tanda ko kabbnar iyan, ka an matankd o manosiya a so bandingan o Qur’ān na da dn a sankaan on.

So masa a kiatoron o Qur’ān sa Makkah na lomiagaday ko miakasapolo ago tlo ragon, ipoon ko kiapanagiopon o kiatoron o wahī na taman ko kiatogalin (hijrah) o manga Muslim sa Madīnah ago so Rasūlullāh [s.a.w].

So manga onayan a bandingan ankai a manga Sūrah na matitins sankai a manga paratobowan:

1. So bandingan o kamataani ko Allāh [s.w.a] ago so kaiisaisa niyan (tawhīd).
2. So manga limo o Allāh [s.w.a] ko manosiya, barandia antaa ka rahasian.
3. So kapzanka o manosiya, ago so kada a tadm iyan ko limo o Allāh .
4. So bagr o Allāh [s.w.a] a mapapayag ko waraan (nature).
5. So bandingan ko alongan a kaphamalas a so alongan a maori.
6. So bandingan ko naraka.
7. So bandingan ko sorga.
8. So manga paparangayan a manga pipiya.
9. So sabaad a manga thotolan ko miangaoona a manga sogo, ago so romasay ran ko panolon (da’wah) ko kiniphantagn iran ko manga pagtaw iran.

So pman so oriyan o kiatogalin sa Madīnah na lomiagaday so masa niyan ko manga sapolo ragon ipoon ko Hijrah, na taman ko kiataalok o Rasūlullāh [s.a.w] ko Inampda a Maporo (so kiawafat iyan).

So manga Sūrah a tomioron sankai a masa na pmbthowan sa Sūrah Madaniyyah, a paratobowan iyan so kapangaatas o manga Sūrah niyan, a romarankom sa bandingan a bitikan a pangitaban a phagatorn iyan so kaphagingd, ago so manga atoran a kandato, ago manga pagita ko manga taw a pzopakn iran so pandoan o Rasūl [s.a.w], a mapapayag ko manga Yahūdī ago so manga Munāfiq ago so manga Nasrānī, so bandingan ko btad a kapphagintaw Rasūlullāh [s.a.w] ago so manga karoma niyan, so bandingan a lankap a phagatorn iyan so kapphagingd o manga Muslim sa Madīnah. So manga onayan a panagayanan a khapasigan o bago a Ummah ko kiataragombalay niyan ago so manga bitikan iyan na palaya dn miazabanding sankanan a manga Sūrah.

Giankai a manga Sūrah ko kadodowa o waraan iyan ko masa sa Makkah ago so masa sa Madīnah, na patot a kasabotan, a so Da’wah Islāmiyyah ko kialalakaw niyan sa miakadowa polo ago tlo ragon, na so mambo so Qur’ān na pthoron sankai a manga masa sa kaaayonan iyan so manga btad a pzagadan ankoto a panolon ago phzmbagn iyan so langowan a manga pakaiza a mapphakambowat ankoto a masa a lomalagaday.

Aya bialoy a taks ko kiapakaznggaya o Sūrah Makkiyyah ago so Sūrah Madaniyyah na so kiatogalin (hijrah) o Rasālullāh  ago so manga Muslim sa Madīnah, sa langowan a sūrah odi na ayah a tomioron ko da pn so Hijrah na bithowan sa Sūrah Makkiyyah, na so manga Sūrah a tomioron ko oriyan o Hijrah na skaniyan na Sūrah Madaniyyah, mapia pn sii dn initoron sa lopa a Makkah, ka datar o Sūrah an Nasr a initoron ko Nabī  ko kianayk iyan a kaposan, ogaid na skaniyan na Sūrah a Madaniyyah.

Manga paratobowan a pd o kapakazsnggaya o Sūrah Makkiyyah ago so Sūrah Madaniyyah:

1. So kalaan ko manga Sūrah a Makkiyyah na matitimo ko Juz’ a ika 30, a waraan iyan so panga popontok.
2. So manga Sūrah a Makkiyyah na lalayon manga timbl so bandingan iyan sa da niyan zakntala so manga btad, sa aya bo’ a pagalowin iyan na so manga onayan a lankap, so pman so Sūrah Madaniyyah na lalayon iyan giizakntaln so manga bandingan, sa matitins so bandingan o manga Sūrah Makkiyyah ko; kapakaisaisa a ko Allāh (tawhīd) so paratiaya (Īmān) So bandingan ko manga Sogo (ar Rusul) so bandingan ko manga malāikat, so alongan a Maori, so balas on ago so siksa on.
3. So kalaan ko manga Sūrah a bithowan sa Mufassalāt a ipoon ko Sūrah Qāf, na taman ko Sūrah an Nās a ika 114, na manga Sūrah a Makkiyyah.
4. Langowan a Sūrah a romarankom sa Sujūd na Sūrah Makkiyyah.
5. Langowan a ayat a makaphopoonan sa Kallā na Makkiyyah.
6. So langowan Sūrah a romarankom ko bandingan o manga Munāfiq na Madaniyyah inonta bo’ so Sūrah al Ânkabūt, ka so āyah niyan a 11 na Makkiyyah.
7. Langowan a Sūrah a miakaphoonan sa manga batang a (Muqattaât) na Makkiyyah, inonta bo’ so Sūrah al Baqarah ago so Sūrah Āli Ĭmrān.
8. So manga āyah a romarankom sa katharo a: “Hay so miamaratiaya” ago “Hay tioronan sa kitāb” na Madaniyyah, na so katharo a: “ Hay manga Manosiya” na so kadaklan on na Makkiyyah.

Sii ko kadakl o manga Sūrah o Qur’ān a 114 a manga sūrah, na so 86 on na palaya initoron sa Makkah, sa aya bo’ a nitoron on sa Madīnah na 28 a manga Sūrah, ogaid na giankai a manga Sūrah na waraan iyan so pangallndo a mararani isa ko tlo bagi ko Qur’ān ko kabagia on.

So paganay a masa sa Makkah	manga 60 a Sūrah a tomioron on 1, 17-21, 50-56, 67-109, 111-114.
So lmbak a masa sa Makkah	manga 17 a sūrah a tomioron on 29-32, 34-39, 40-46.
So kaposan a masa sa Makkah	manga 15 a sūrah a tomioron on Manga 15 a surah a tomioron on 6, 7, 10,11,12,14,15,16, 22, 23, 25-28.
So 1- 2 ragon sa Madīnah	manga 8 a sūrah a tomioron on 2, 8, 47, 49,55,61, 62, 64.
So 3 - 4 ragon sa Madīnah	tlo a sūrah a tomioron on 3, 58, 59.
So 5 - 8 ragon sa Madīnah	manga 9 a sūrah a tomioron on 5, 4, 24, 33, 48, 57, 60, 63.
So 9 - 10 ragon sa Madīnah	manga pat a sūrah a tomioron on 9, 49, 66,110,