مفهوم الأسرة في الإسلام

إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَعُوذُ بِاللهِ مِنْ شُرُورِ أَنْفُسِنَا وَسَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا مَنْ يَهْدِ اللهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَنْ يُضْلِلْ فَلَنْ تَجِدَ لَهُ وَلِيًّا مُرْشِدًا ، وَأَشْهَدُ أَنْ لاَّ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ ، اللَّهُمَّ صَلِّ وَسَلِّمْ وَبَارِكْ عَلَى مُحَمَّدٍ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ وَمَنِ اهْتَدَى بِهَدْيِهِ إِلَى يَوْمِ الدِّينِ ... وَبَعْدُ:

فَيَاعِبَادَ اللهِ يَقُولُ الْحَقُّ تَبَارَكَ وَتَعَالَى فِي الْقُرْآنِ الْكَرِيمِ:
وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّا فِي ذَلِكَ لآبَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ

Innalhamda lillāhi nahmaduhu wa nastaīnuhu wa nastagfiruh, wa na’ūdubillāhi min shurūri anfusinā wa sayyiāti a’mālinā, man yahdihillāhu falā mudhillalahu, wa may yudhlil falan tajida lahu waliyyan murshidā, wa ash’hadu allā ilāha illallāhu wahdahu lā sharīka lahu, wa ash’hadu anna Mohammadan abduhu wa rasūluh, Allāhumma salli wa sallim wa bārik alā Mohammadin sallallāhu alayhi wa salallama wa alā ālihi wa sahbihi wa manihtadā bihad’yihi ilā yawmidd dīn... wa ba’du:

Fayā ibādallāh, Yaqūlul Haqqu Tabāraka wa Ta’ālā fil Qur’ānil Karīm:

Wa min āyātihi an khalaqa lakum min anfusikum aqwājan litaskunū ilayhā wa jaala baynakum mawaddatan wa rahmatan inna fī dālika laāyātin li qawmin yatafakkarūn. (Ar Rum 21)

Manga oripn o Allāh, Bantogn tano so Allāh (سبحانه وتعالى) a inadn tano niyan sabap ko hikmah niyan a maporo, sa inipangalimo tano niyan ago pinggonanao tano niyan sa minggolalan ko kiyasogoi niyan rki tano sa manga sogo a pd ko manga ginawa tano. Miyasotisoti so Allāh (سبحانه وتعالى) a da dn a saginda niyan ago daa sakotowa iyan.

Manga oripn o Allāh, giyankai a bandingan tano na skaniyan so katharagombalaya ko kaphamiliya sii ko Islam, a pda-i ko manga bandingan a mangingindaw sa mala a knal ago sabot sabap ko karirimbita niyan ko amoran o kaoyagoyag sanka-i a kibabatog sa doniya, sa so kasiyapaon na gioto dn so kasiyapa ko ongangn o Allāh (سبحانه وتعالى) ko kiyapangadn iyan.

Gowani a adnn o Allah (سبحانه وتعالى) so Adam a manosiya a pakapndatoon ko lopa na di phamondas so maana o kaoyagoyag o manosiya odi matatap so kaaadn o soson a kamamanosiyai, sabap roo na inadn o Allāh (سبحانه وتعالى) so Hawwa a khabaloy a darodopa iyan a mipzakotowa iyan ko kaoyagoyag iyan, a misabap kiran na khaadn so moriyataw a siran i khabarmbad sankai a liawaw o lopa a gioto so bangnsa o manosiya.

Inadn o Allāh (سبحانه وتعالى) so Hawwa a kna o ba datar o kiyaadna niyan ko Adam a ba niyan linimbag mambo a phoon sa lopa a mapilit, aya mataan na sii niyan dn libat so kiyaadna niyan ko Hawwa ko lawas o Adam, giyoto i kiabthowi ron sa Hawwa a aya maana niyan na so kaadn a babay a sipik so kiyaadna on ko andang a oyagoyag, ka so Adam na oyagoyag a libaton so Hawwa a aya miyaaloy na sii phoon ko gosok iyan a mabbkhog a tampar sa poro a marani ko poso iyan.

Pitharo o Allāh (سبحانه وتعالى) a:

وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّا فِي ذَلِكَ لآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ

Go pd ko manga tanda iyan a kiyaadn iyan rkano a phoon ko manga ginawa niyo sa manga karoma ka an kano ron makarnk, go inadnan iyan so lt iyo sa kangginawani ago limo, mataan a kadadalman oto sa manga tanda a pantag sa pagtaw a giimamimikiran (Ar Rum 21)

Giyanan i sabap a so mama na di niyan dn miphanalipndaan ko kaoyagoyag iyan so babay, sa datar oto mambo so babay a di niyan mipndaraynon so mama ka di khatarotop so maana o kaoyagoyag odi makazolbia ankai a dowa a royod a mama ago babay, ka an matatap so lalakaw o kaoyagoyag o manosiya ko liyawaw o lopa.

Sabap roo na inimbayok o pababayok a Arab so katharo iyan a:

نَحْنُ بَنُو الدُّنْيَا وَهُنَّ بَنَاتُهَا ... فَعَيْشُ بَنِيهَا فِي لِقَاءِ بَنَاتِهَا

Skami na manga wata a mama o doniya na siran na manga wata a babay.
Na aya kakhaoyag o manga wata a mama na so kizolbiyaan iran ko manga wata a babay.

Sii sankai a waraan a kabaya ago gagaw a miaadn ko kapakaphapantag o mama ago so babay na mala a kiyabgi ron o Islam sa rantapan ago phirasarasam iyan, ka kagiya amay ka di maimpit na so kabaya o manosiya na pd ko nganin a pinakamabagr a di khiropa so kabasng iyan a misabap sankanan a kabaya na prantasn iyan so langowan a khoyaptaan o manosiya.

Manga oripn o Allāh, aya karina san a mabagr na so piyanothol rkitano o Qur’an a sslaan a aya pagampaganay a dosa a mala a manggolawla ko liyawaw o lopa na minisabap ko kabaya sa babay, a gioto so kiyabonoa o Qabil ko Habil a manga wata siran o Adam, aya sabap oto na sii ko kiyapakabaling o Adam ko lopa, na oman mbawata so Hawwa na pkhadowa a mama ago babay, na aya bitikan o Adam na so kaka a mama na aya maphangaroma niyan na so ari a babay, sa so ari a mama na aya maphangaroma niyan na so kaka a babay, so Qabil a kaka na aya kabaya iyan na aya dn a mapangaroma niyan na so rza iyan a inikadowa niyan a babay niyan, sa aya tindg iyan na siran i magopaka ka isaisa a kinimbawataan kiran, na amay ka ilayin na so daawa niyan na ribat sabap sa siyopak iyan so shariah a bitikan a inibtad o Allāh (سبحانه وتعالى) , a giyoto i makaaayon ko waraan ago biyagr o katao a bago aso kapmoriyataw o madazg a tanto na di mapiya ka pkhawarisan iyan so manga paniyakit a smpo na malobay so moriyataw a phakambowat roo, na so moriyataw o mawatan a rogo a miyakathapi na mabagr ago tagompiya i kanggiginawa ago mapiya i otk.

Gowani a masamok so magari ko kapangaroma, sa initgl o Qabil so kabaya iyan na mikhokom siran ko ama iran a Adam, na aya inikokom iyan kiran na makapqurban siran na sa dn sa tarimaan so qurban iyan na aya makaphangaroma ko babay ran a kaka, na mikhorban siran na aya tiyarima na so qurban o Habil, sa da matarima so qurban o Qabil, aya toos ko katharimaa ko qurban na imbtad ko kalamalama na thanaan a apoy a phoon sa langit na thotongn iyan.

Gowani a tarimaan so qurban o ari na kiyararangitan so kaka sa siyanka iyan so kokoman o ama iran, na pitharo iyan ko ari niyan a mbonoon akn ska, na pitharo o ari niyan a amay ka mbonoon ako nka na di ko khagaga o ba ko ska bonoa na khabakontol ka so dosa ko kabono anka rakn ago so dosa nka ko da nka kapangongonotan ko kokoman a maontol, na sabap ko n’nga o manosiya a giimakhasankapan o shaytan, na biyono iyan so ari niyan na miyaadn skaniyan a pd ko miyangalalapis.

Na kagiya mapatay niyan si pagari niyan na miyakamboko, na inawidan iyan so bankay i pagari niyan sa phlalakaw ko lopa ka di niyan katawan i ikhidia niyan ko bankay i pagari niyan, na somiyogo so Allāh (سبحانه وتعالى) sa kakowak a pphangokay ko lopa ka an iyanon mapakiilay o andamanaya i kiplbngn iyan ko bankay i pagari niyan, na kagia masabot iyan na miyatharo iyan a: Doandoan ako bo a da ko magaga o ba ako maadn a datar ankai a kakowak, sa miyaadn a pd ko miyamakazndit.

Manga oripn o Allāh, malo iyo man pamimikirana ankanan a bagr o kabaya o manosiya a pkhalipatan iyan so langowan taman sa pantag bo sa kakowaa niyan ko ongaya iyan, giyankanan a miyanggolawla na giyanan i paganay a kasalaan a rogo a miyatdak ko liyawaw o lopa, a sii ko onaan anan na da dn a gawn gawn o doniya a kaparan ka mandn so ragat a malngn, na sabap ko kabobosaw o dalodalo o kabaya na miyaadn so margn a miyanggolawla.

Sii ko datar anan a btad na inimpit o Islam so okit a kapakapnggolalana ko kapangaroma a skaniyan i okit o Islam ko katatap o kamamanosiyai ko liyawaw o lopa, sa so langowan a atoran a miyapayag ko liyawaw o lopa na miyamtad mambo sa manga bitikan ko kaator o kaphamiliya ka an maadn so moriyataw a khabarmbad a manosiya.

Sii ko masa a jahiliyyah sii ko manga Arab na madakl a bitikan iran ko kapangaroma, ogaid na aya bo a kinowa on o Islam, na giyankaya a okit a kalalayaman a so mama na kaphangakapan iyan so babay a totonangn iyan ko wali niyan sa pnggolalan sa kabtang na amay ka magayon siran na khitana so kapkharomai.

Manga oripn o Allāh, giyankai a kaploba sa darodopa o mama ago so babay na patot a maimpit sa kaosaran sa madalm a pamikiran ago kaprasarasam, sa miphlangalangag na miphaningidingil na mipndozodozong, ka amay ka di masowa na sansara a khaondasan iyan a aya dn a khararadan iyan na so kaoyagoyag o taw. Giyankaya a kapangaroma na kapamili sa babasoka ago salakob a phamomolaanan, na so biyaksa a palolopa a taribasok na sii ko da niyan pn katharai ko lopa a pmbasokan iyan na daan iyan a prikimn sa zongowan iyan ankoto a lopa a pmbasokan iyan na phamagamasamasn iyan i kibbtad ankoto a lopa ko manga lompanag iyan ago so manga balintad iyan, sa di niyan thadarosn sa ba niyan pamonkala sa taman sa di niyan marabista ko kasibokar iyan ago so kararagandanga on.

Na so agama tano a Islam na pinggonanao tano niyan ko langowan a zowaan, ago bigan tano niyan sa mapiya a timbangan a ron tano ron khatimbang so manga galbk tano, a aya paganay ron na so danka pn kanggalbka ko nganin na knal anka o skaniyan na halal antaa ka haram, na amay ka maknal ka a halal na okit inka so manga okit iyan a mapia ko kapnggalbk anka on, sa aya padoman iyan na so kabaloy o gonaon a mapia a mala a di so marata on, sa datar anan.

Sii ko kaphili sa mapiya a darodopa na pipharo o Islam a mailay o phangaroma so robosan o phangaromaan iyan, na so biyaksa a mama na amplon a kailaya niyan ko paras o bai ago so lima niyan, ka giyankanan a dowa a anggawta na itotolad iyan so tarotop a paratobowan o lawas o bai amay ka so mama na matao sa diramn a panday sa di katawan.

Manga oripn o Allāh, aya pakayan a iphangaroma ko babay, na so kababaloy niyan a bai a mataid a manisan, adn a pangkatan iyan ko bangnsa ago so kaphagingd, adn a tamok iyan (so tamok na dowa soson, tamok a barandiya ago tamok a rahasiyan a giyoto so katao) adn a agama niyan, maana a mala i paratiyaya ago mala i katao ko Islam, sa inaloy o sabdan a: Pili anka so bara agama a babay, ka mbayank so mbala a lima nka (ilat ko kapakadaya) odi na odi nka pilia so babay a ana agama niyan na khisaong a lima nka ko kamrmr (maana a margn a kambtadan) sa apiya anda sa dowa nan a maana na makatotoro sa aya dn a onayan a iphili ko babay na so kala o paratiyaya niyan, ka ndodon so kamapiyaan.

Pitharo o Rasūlullāh (صلّى الله عليه وسلّم) a:

الدُّنْيَا مَتَاعٌ ، وَخَيْرُ مَتَاعِهَا الْمَرْأَةُ الصَّالِحَةُ

So doniya na kasawit, na aya mapiya a zawitanon na so babay a mapiya (baraagama).

Inosay o hadith ankoto a pitharo iyan a babay a salihah, sa skaniyan so babay a igira inilay o karoma niyan na mapakapiya niyan a ginawa niyan, na igira siyogo iyan na onotan iyan, na igira minigayb on na siyapn iyan so tamok iyan ago so walay niyan.

Sii sankoto a kaphamili o mama sa khabaloy a inampda iyan ko kaoyagoyag iyan, na pd a manga toos o kapiya o bai na ilaya niyan so manga loks iyan ago so pamiliya niyan. o manga taw siran a giinggiginawai a giimamagadata a manga baraagama, antaa ka ba siran pamiliya a di pthatabanga, ka so bontal odi na parangay o pamiliya na kaaawidan o pizakatawan kiran.

Odi anan masowa na aya khaolawla na amay ka makapangaroma si mama kasan odi na si babay kasan, na di siran kharombayan sa malong na mapmbasa dn so katharo a:

Oba bo inisampay sa miyakaplayona sa zarikhonotan sa bok na go bo makangganata.

Odi na so pananaroon o manga kadaandaan a:

Ino maolad so gi’ ka ogarinan a mnda ... na ino landap so tilad ka tpasan a mapaok Ba ska bo i gadong a katamanan sa ranon ... a madakl so rambayong a kapzasamilian.

Manga katharo anan a pphiliin o manga loks tano, ka kagiya amay ka maolawla nan na khasansara so pamiliya na khasanaat so btad o manga wata a miyaonga ankoto a kiyakharomai, sa di mapia so bobolos iyan. Giyanan i kinipatoray o kapamimikiran o mangoda taw mama pn sa babay, sa pphangni sa mosawir ko manga totowa ko datar anan a btad sa oba pragaragat ko kalodan a di niyan kaawidan so kasankapan iyan, ka tankd a khaola ago khalapis.

Aya pananaroon san o manga loks na so katharo iran a:

Mangaroma so loks na di dn barabarawan ...... na mangamong so mangoda na pmbabarakisaran

Aya bantak iran san na so katowa o omor na pkhapoonan o sima ago so sowa a khasabapan ko kapakaapas, na so kangoda i idad na lalayon di praot so pandapat sa tatabann o kagdam a kalalawasi a kazasariat na gii khisar so antap iyan ago pkhaola so bantak iyan.

Manga oripn o Allāh, so Muslim mama antaa ka babay na papatorayan ko kibabatog iyan sa kababantaka niyan ko mapiya sii ko langowan a soson iyan, na so kapkhaola iyan na aya kalilid a sabap na so di niyan kakhaosara ko akal iyan sa aya mabagr na so lapogot o kabaya iyan ago so kadadalo o n’nga iyan. Aya dn a mapiya a tindg ko langowan a mapnd a galbk na ilanat so kinggolalann on ka so kanggagaan na galbk o shaytan.

Aya mapiya a sinanad sankai a kaphamiliya na so miyasima akn sa Malaysia a so mama ago so babay na anda i kapagayon o manga wali sa matonay so btang (mahar) o babay na di pasin ithana so kakhawing odi siran makasombak ko paganadan ko kaphamiliya a Islam (kursus kawin) a iphangndao kiran so kasabota iran ko manga kabnar iran ago so manga atastanggongan iran ko kaptharagomabalaya iran ko salag o pamiliya a Islam, sa matolangd a kapagndaowa kiran ago so kazinanada kiran sa kna o ba matag kaziminar, ka mataan a matolangd a kapangndao a so iksaminon na mapitl a pkhasabapan sa kapkhalanggay o kapkhawing amay ka di siran makaapas sankoto a manga pakaiza sankoto a paganadan. Na giyankai a btad na miyatankd so rarad iyan a mapiya ago kiyabolongan iyan so manga awid a akal o kharomai sabap sa miyaknal o oman i isa so kabnar iyan ago so patoray ron a galbk, sa katawan iyan so manga tamana a di niyan plpasn.

Manga oripn o Allāh, so miyangaoona a manga Muslim a miyawid ko Islam na miyakaapas siran ko masa iran sabap ko kapiya o miyaadn iran a manga sarapiyag a kalombayan a palaya dn miyasinanad ko Islam, sabap ko kaliwanag o manga ndaowan a miyakowa iran sankoto a masa iran a pdon so kapiya o kaphamiliya, na giyankai a masa tano na tanto a mangingindaw sa kapakala o sabot ko agama ka aya bo okit ko kapthagompiya o pamiliya a babantakn iyan so kaphagintaw niyan ko blangan o Islam.

Giyankaya a katharagombalay sa pamiliya na tanto a margn a galbk a maito a miakaapason ko manga kangodaan a pitharagombalay ran so pamiliya a Islam sa masa ini a kapapantagan, aya sabap iyan na kagiya waraan o manosiya a langowan a pnggalbkn iyan na aya bantak iyan na so kapakalaba sa tamok a barandiya, sa miarambit so kaphamiliya a aya paganay a biyaloy o Mranaw o pakayan o bai a phangaromaan na so kababaloy o pamiliya niyan a kawasa, ka kagiya kon a oba on makasabang so wata iran a mama sa makadaya ko kapakamong iyan ko pamiliya a kawasa. Giyankanan a timbangan na aya kalilid na so di niyan kaphakaapas, ka aya karina on na so kinidakat iyan ko pananaroon o manga kadaandaan a manga Mranaw, a iptholad iyan so bontal o kapphagintaw o manga Mranaw, a pd on so katharo a:

Sayana so takabur a pakisisino niyan a daa taw sa layoan,a oda salong ko ayaw na di mapd ko bolawan.

Pd san pn so katharo a:

Somirong ta ko tamok ka thitha di ta oranan, na panarizidn taon, na mampit ta ko bangnsa ka thitha di ta labakn, na sabangn taon a ig.

Giyankanan a pananaroon na biyagr o hadith o Rasūlullāh (صلّى الله عليه وسلّم) ko kiyatharoa niyan sa amay ka aya ipangaroma ko babay na so kakawasaan iyan, na khabaloy ankoto a tamok iyan a iphangalandada niyan ko karoma niyan sa mbalowin iyan a sonka-sonka iyan on, na pmbaloy so mama a bgok a khidozong iyan a badbad iyan ko karoma niyan sa pmbaloy a babay a malmk i waraan na khada so mnang iyan sa di phagadatan o salakaw di salakaw. Ka gophoon so mama na thaoripn ko babay na mimbaloy a dayyus a inizinta o Rasūlullāh (صلّى الله عليه وسلّم) , a daa pkhaozarozaranon a manosiya ka liyowas iyan so kamamamai ron sa mimbaloy a datar o babay a malmk a papasonga i karoma niyan (andar d saya).

Amay pman ka aya ipili ko babay na so paratiyaya niyan ko Allāh (سبحانه وتعالى) , na khaadn so pithamanan a kapakadaya ago so kapakarnk o mokarna o thiwalaya, ka kagiya aya bantak iran na so kasosoat o Allāh (سبحانه وتعالى) , sa mapiya pn maninit so kipantag iran ko doniya, ogaid na kagiya kawasa siran ko kabaya ago ranon, na langowa khoyaptaan a pphamakayigan sa pakayig a kangginawai na margn a malayon ago phanatas so kaoyagoyag iyan, ka kagiya so kabaya na isa nan a inadn o Allāh (سبحانه وتعالى) , a nganin a matobay ago matigr a di ron phrarad ago di kharombay ko kapzagad o masa, na aya pn ari amay ka so kabaya na sii makabantak ko Allāh (سبحانه وتعالى) , ka giyanan so dayaan a kainotan ko manga taw i makapphananamokanon.

Manga oripn o Allāh, pangnin tano ko Allāh (سبحانه وتعالى) a balowin tano niyan a pd ko manga taw a pphamakin’gn iran so katharo na phagonotan iran so lbi ron a mapiya.

وَأَقُولُ قَوْلِي هَذَا وَأَسْتَغْفِرُ اللهَ لِي وَلَكُمْ وَلِسَائِرِ الْمُسْلِمِينَ مِنْ كُلِّ ذَنْبٍ فَاسْتَغْفِرُوهُ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ

Wa aqulu qawli hada wa astagfirullaha li wa lakum wa lisairil Muslimin min kulli dambin fastagfiruhu innahu Huwat Tawwabur Rahim.

KHUTBAH A IKA DOWA

(MANGA DUWA'A)

Alhamdulillāhi rabbil ālamin, wassalātu was salāmu alā rasulihil karīm Mohammadin Bin Abdillāh, wa alā ālihi wa sahbihi ajmaīn.

Manga oripn o Allāh, mangndod tano ko Allāh ago magapas tano ron sa mamangni tano ron sa rila.

Ya Allāh, mapapadalm kami imanto sa ngaki a walay ngka sa pantag sa giiami rka kazoasoata na rilai kami ngka ago rila ingka so manga loks ami ago rila ingka so kadandan o manga muslim so miyamatay kiran ago so oyagoyag kiran.

Ya Allāh, pakabagr angka so paratiyaya mi rka ago ompiya ingka so btad ami sa baloy angka so imanto ami a mapiya a di so kagai ami, na so mapita ami na mapiya a di so imanto ami.

Ya Allāh, kalimoon ka mingka ago lindinga kami ngka sa awata kami ngka ko manga sakit ago piya angka so pphangasasakit rkami, ago pakabayad angka so makambabayadan rkami, na pakakhawasa angka so manga mrmr rkami, na pakandiyakat angka so manga kawasa rkami, na timo angka so kasasagomparak ami, na bagr angka so malobay rkami, na ayon ingka so manga dato ami sa aya manggalbk iran na so kamapiyaan ami ago so Islam.

Ya Allāh, pakadaag angka so ronda o Islam sa madaag ami so manga ridoay o agama ngka sa tatap angka so manga palo ami sa maydan ago bgan ka rkami a limo a makapagintaw kami ko agama ngka ago mapakatindg ami so parinta Islamiyyah ko manga poso ami a go sii ko manga ingd ami.

Ya Allāh, tabangi kami ngka ko kaptadmi ami rka ago so kapiya o kapzimbaami rka.

Ya Allāh, pakiilayin ka rkami so bnar na dograan ka rkami so kaonoti ami ron, na pakikilalaan ka rkami so batal, na dograan ka rkami so kapananggilai ami ron.

رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ.

Ya Allāh, bgi kami ngka ko doniya sa mapiya ago sii ko akhirat sa mapiya ago lindinga kami ngka ko siksa ko naraka.

Ya Allāh, kalimoon ka so Nabi ami a Muhammad ago so manga pamiliya niyan ago so manga sahabah niyan sa kalangolangon iran. Wal Hamdulillahi Rabbil Alamin. Aqimus salah…..